Aanbiedingsbrief

Het jaar 2021 sluiten we per saldo af met een voordelig resultaat van € 4,38 miljoen ten opzichte van de vastgestelde begroting. Hiervan is € 149.000 (Zomernota 2021) en € 1,7 miljoen (Najaarsnota 2021) al eerder aan de raad voorgelegd en verwerkt in een bijstelling van de begroting.
Het resterende saldo van € 2,5 miljoen geven we hieronder weer in een overzicht en lichten we toe op hoofdlijnen.

Het resultaat betreft voor € 809.000 nog niet uitgevoerde werkzaamheden, waarvoor in de begroting 2022 en volgende jaren geen middelen zijn opgenomen.

De belangrijkste afwijkingen zijn hieronder opgesomd. De toelichting op de afwijkingen treft u aan in de betreffende programma's:

Programma dienstbaar per saldo € 773.000 voordelig

• Saldo december circulaire 2021: € 330.000
• Vrijval taakmutaties algemene uitkering: 35.000
• Vrijval van de stelpost voor onvoorziene uitgaven: € 56.000
• Vrijval coronamiddelen: € 76.000
• Verantwoorden accountantskosten in 2022: € 47.000

Programma zorgzaam en levendig per saldo € 1.119.000 voordelig

• Lagere uitgaven voor arbeidsparticipatie en leenbijstand: € 229.000 (€ 11.000 IOAZ structureel)
• Lagere uitgaven voor de invoering van de nieuwe Wet inburgering: € 20.000
• Nog niet ingezette middelen voor dak- en thuislozen en dementie: € 125.000
• Lagere uitgaven voor leerlingenvervoer: € 60.000 (structureel € 31.000)

• Niet ingezette coronamiddelen o.a. culturele instellingen: € 63.000

• Lagere uitgaven voor Wmo-zorg: € 228.000
• Lagere uitgaven voor Jeugdzorg: € 122.000
• Vrijval voorziening zwembaden i.v.m. ontbreken recente onderhoudsplannen: € 280.000

Programma mooi en duurzaam per saldo € 605.000 voordelig

• Lagere kosten openbare verlichting: € 27.000
• Meeropbrengst leges omgevingsvergunningen: € 254.000
• Niet ingezette middelen voor Vitaal Platteland: € 40.000
• Lagere uitgaven energietransitie en klimaatadaptatie: € 144.000   

Overhead per saldo € 87.500 nadelig

• Hogere salariskosten en inhuur ten laste van vacatureruimte: € 155.000
• Werving & selectie en studiekosten: € 92.000 (structureel)
• Niet ingezette middelen voor organisatieontwikkeling: € 89.000
• Lagere bijdrage aan SSC Ons: € 121.000
• Hogere (onderhouds)kosten buitendienst: € 68.000 (structureel)

Dekkingsmiddelen per saldo € 129.000 voordelig

• Hogere ontvangsten via het gemeentefonds over 2019 en 2020: € 76.000
• Meeropbrengst belastingen en dividend: € 33.000
• Vrijval stelposten: € 47.000

Op grond van het budgetrecht bepaalt de gemeenteraad of een budget overgeheveld mag worden naar het volgende jaar, zodat het alsnog wordt ingezet voor de te realiseren doelen.

Voorstel

• Bij deze jaarrekening stellen we de raad voor om van het resultaat van € 2,5 miljoen een bedrag van € 809.000 over te hevelen naar 2022.  Bij de najaarsnota 2021 is een bedrag van € 724.000 (o.a. voor Omgevingswet, coronamiddelen en energietransitie) opnieuw beschikbaar gesteld voor uitgaven in 2022. Dit betekent dat totaal een bedrag van € 1,5 miljoen opnieuw beschikbaar is voor uitgaven in 2022.
• We stellen voor de vrijgevallen gelden (€ 280.000) uit de voorziening onderhoud zwembaden te storten in een reserve onderhoud zwembaden ter dekking van nog te verwachten kosten voor de zwembaden in het algemeen.
• Daarnaast stellen we voor om het resterende saldo van € 1,3 miljoen toe te voegen aan de algemene reserve.

Specificatie overhevelen budgetten

De specifieke doelen voor het overhevelen van budgetten naar 2022 zijn:

Bedragen in €

Communicatie en dienstverlening

Wij nemen meer regie over onze communicatie. Over belangrijke thema's communiceren wij sneller. Het aantal persberichten dat wij in 2021 verzonden is dan ook bijna verdubbeld. Bij de informatie die wij verspreiden op de social media gebruiken wij nu een vaste en herkenbare stijl die aansluit bij de huisstijl van de gemeente. De gemiddelde afdoeningstermijn van onze brieven was in 2021 iets minder dan 18 dagen (de norm = 30 dagen).
In onze communicatie over de coronacrisis trokken wij nauw op met de Veiligheidsregio en de GGD. Onze berichten verspreidden wij vooral via de lokale media en online. Onze kanaalkeuze en informatie was doelgroepgericht.

Digitale agenda

Via het programma digitale agenda Zwartewaterland werken wij aan verdere verbetering van de gemeentelijke dienstverlening. Maatschappelijke ontwikkelingen, nieuwe wetgeving en ontwikkelingen in de organisatie in ICT, informatiebeveiliging en digitale dienstverlening krijgen een plek op de digitale agenda. In 2021 hebben wij een aantal grote projecten gerealiseerd. Het overbrengen van onze automatisering naar SSC Ons is begin 2022 afgerond en was het afgelopen jaar het belangrijkste en grootste project. Hiermee is het technisch beheer van onze informatietechnologie ondergebracht bij deze serviceorganisatie, waarin wij als partner participeren. Daarnaast is het goed om te noemen dat wij er in geslaagd zijn om iBurgerzaken te implementeren, waardoor wij in staat zijn om inwoners meer en beter van digitale publieksdienstverlening te voorzien.

Onderzoek dienstverlening

Verder voerde de Rekenkamer in 2021 een onderzoek uit naar de (digitale) dienstverlening van onze gemeente. Geconcludeerd is dat de dienstverlening van onze gemeente te typeren is als servicegericht  met een hoge mate van klantgerichtheid. Tegelijkertijd is geconstateerd dat een samenhangend dienstverleningsconcept ontbreekt. De belangrijkste aanbevelingen van de Rekenkamer betrekken wij bij het plan van aanpak voor de verdere ontwikkeling van onze dienstverlening.

Inkoop

Als partner van SSC Ons is ook de mogelijkheid tot effectief en efficiënt samenwerken op inkoopgebied vergroot. Afgelopen najaar is ons nieuwe inkoopbeleid vastgesteld en geharmoniseerd met de gemeenten Zwolle, Kampen, Dalfsen en de provincie Overijssel. Ook de nieuwe algemene inkoopvoorwaarden zijn vastgesteld. Het mandaatstatuut en de budgethoudersregeling zijn aangepast.
Één inkoopbeleid in het samenwerkingsverband betekent ook voor het MKB een beperking van de administratieve lasten. Omdat veel belang wordt gehecht aan het geven van een goede kans aan lokale ondernemers om mee te dingen naar opdrachten, hanteren wij voor het uitgangspunt 'lokaal' onze gemeentegrens.

VIC

De samenwerking met drie andere gemeenten voor de uitvoering van de interne controle (VIC) hebben wij in onderling overleg beëindigd. Om dit op te vangen, hebben wij een extern bureau ingehuurd om de VIC taken te vervullen. In de loop van 2022 komt hiervoor een definitieve oplossing.

Wet elektronische publicaties

In 2021 voldeden we aan de verplichtingen op basis van de Wet elektronische publicaties. De verplichte digitalisering van nieuwe beleidsregels is gerealiseerd: nieuwe beleidsregels zijn vindbaar op overheid.nl .

Personeel

Als organisatie zijn wij dienstbaar aan de samenleving en voeren we de opgelegde taken uit. Wel is onze organisatie kwetsbaar. De schaarste op de arbeidsmarkt maakt het moeilijk om onze personeelsbezetting rond te krijgen en medewerkers voor langere tijd aan ons te verbinden. Hier hebben overigens alle gemeenten mee te maken. We zijn een relatief kleine organisatie die veel taken uitvoert. Naast de lokale bestuurlijke agenda en de reguliere uitvoeringswerkzaamheden komen er jaarlijks veel nieuwe ontwikkelingen op ons af die invloed hebben op de capaciteit. De door het Rijk opgelegde wijzigingen en werkzaamheden rondom corona, de implementatie van de nieuwe Omgevingswet en de voorbereiding voor de nieuwe Wet inburgering hebben veel tijd en daarmee capaciteit gekost. Het is en blijft lastig om te anticiperen op zaken waar we geen of een beperkte invloed op hebben. Voor nieuwe ambities was en is binnen de huidige bezetting geen ruimte.

Financieel gezond, lagere schuldquote en interbestuurlijk toezicht

Voor het behoud van een structureel gezonde financiële positie is in deze raadsperiode bijzondere aandacht voor onze schuldquote. Eind 2021 bedraagt de schuldquote 60%. Deze is daarmee ruimschoots gedaald tot onder de beoogde maximale streefwaarde. De verwachting is wel dat deze schuldquote op termijn oploopt om de versnelling voor de woningbouw te kunnen voorfinancieren.
De provincie heeft op een aantal terreinen een toezichtstaak op de gemeenten. Naast het domein financiën betreft dit de domeinen Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht), Wro (Wet ruimtelijke ordening), monumenten, informatie- en archiefbeheer en huisvesting statushouders. Onze gemeente scoort in 2021 op alle domeinen groen.

Ontmoeting in een vitaal centrum

Met onze leefbaarheidsplannen versterken we het toerisme in de kernen en de ontmoeting, verbinding en betrokkenheid van inwoners. Daar waar het kan, koppelen we de projecten aan de beheersopgaven van onze gemeente.

Hieronder een greep aansprekende resultaten die veelal samen met (groepen) inwoners en verenigingen bereikt zijn in het afgelopen jaar:

• In Hasselt is de camperplaats op het Diamanten Bolwerk gereedgekomen. Er is een vergunning verleend voor de aanleg van de parkeerplaatsen en het wandelpad. De objectbewegwijzering in de historische kern is aangevuld. De wandelpaden in het Van Stolkspark zijn opgeknapt. Ook is er een wandelpad langs de Dedemsvaart aangelegd. De provincie heeft subsidie verleend voor de restauratie en het beleefbaar maken van de stadsmuur op het rondeel. Er was veel animo voor de stadscheques. Veel plannen zijn beloond met een bijdrage. Een aantal initiatieven zijn al gerealiseerd en andere volgen in 2022. De formule van de stadscheques wordt voortgezet in de andere kernen.
• In Genemuiden zijn de camper plaatsen efficiënter ingericht en voorzien van oplaadpunten. Voor het  fietsverkeer zijn bewegwijzeringsborden geplaatst. Om de toerist in Genemuiden beter te bedienen zijn bij diverse toegangswegen bewegwijzeringsborden geplaatst naar het centrum. De fiets- en wandelpaden van het plantsoen (het Engelse Werk) zijn gereconstrueerd. In het centrum is gestart met de herinrichting en het beleefbaar maken van de haven. De oude steigers zijn verwijderd, de haven is gebaggerd en de eerste nieuwe damwanden staan. De kades worden aangepakt, de paden worden verbreed en er komen zitbanken, zodat de haven een ontmoetingsplek wordt. Met de werkzaamheden hopen we klaar te zijn voor de start van het vaarseizoen in 2022.
• De steiger in de Piepertkolk te Zwartsluis is aangelegd en geopend. Deze mogelijkheid die gecreëerd is om in het centrum af te meren, betekent een impuls voor het toerisme. Bij het oude gemeentehuis zijn picknickbanken en bloembakken geplaatst. Om de beleving en de sfeer in het toeristische centrum te vergroten is een plan gemaakt om het groen en de bruggen rondom de Kolksluis aan te lichten. Het Cingellandenpad langs de vijver bij de Weteringallee is een beweegpad geworden voor jong en oud. Er zijn beweegtoestellen, fruitbomen en een vlindertuin. Voor minder validen is er een vissteiger geplaatst.
• In het buitengebied zijn er onder andere initiatieven voor de ontwikkeling van recreatieve producten, activiteiten en ommetjes.  

Cultuur, recreëren en sport

In 2021 is in Hasselt de Veerpoort herbouwd waarbij voor de fundamenten tevens gebruik is gemaakt van oude vestingstenen. Drie historische panden in onze Hanzestad en de Veerpoort worden inmiddels aangelicht. Ook is Het Bedevaartspad in Hasselt geopend. Foto's, verhalenpalen, muurpoëzie en QR-tegels zijn te vinden op deze route. Hiermee geven we extra cachet aan de beleving van Hanzestad Hasselt Bedevaartsoord voor inwoners en toeristen. In 2021 is tevens de procedure gestart om de Grote Kolksluis in Zwartsluis aan te wijzen als gemeentelijk monument. Ook is in deze plaats nieuwe Turfroute-bebording geplaatst.

Voor het uitvoeringsprogramma Olde Maten - Zwartewatersklooster is vanuit het Interbestuurlijk Programma (IBP) Vitaal Platteland een subsidie van € 100.000 ontvangen voor de uitvoering. De uitkomst van de met inwoners van Zwartewatersklooster gehouden afstemmingsbijeenkomsten wordt betrokken bij de in 2022 op te stellen gebiedsschets 'Wandel- en Fietsroutes/ paden en informatieborden'.

De regionale grensoverschrijdende Hanzefietsroute is gerealiseerd en kent per Hanzestad een lokale fietsroute (lus). Hasselt is opgenomen in zowel de lus rond Hasselt als in de lus rond Zwolle. Het fietspad Hasselterdijk buitendijks is vervangen en verbreed, waardoor een recreatief fietspad is ontstaan met een prachtig uitzicht op de uiterwaarden en het Zwarte Water. De aanleg van het fietspad Zwartemeer is opgeschort in afwachting van de behandeling van een ingediend bezwaarschrift.

In januari 2021 heeft de raad het cultuurbeleid vastgelegd in de cultuurnota: 'Nieuwe kansen voor Cultuur' 2021-2024. De speerpunten, die door de raad zijn vastgesteld, zijn: investeren in vrijwilligers, cultuur is jong geleerd, bibliotheek als sociaal cultureel hart, en erfgoed en evenementen ter versterking van de lokale identiteit.
In 2021 hebben we onze deelname aan de Provinciale regeling Cultuur aan de Basis (cultuureducatie) voor de periode 2021-2024 verlengd, voor een jaarlijks cultuur-educatief programma voor alle 16 basisscholen. Daarmee is ook de verbinding onderwijs en cultuursector gecontinueerd via de (uitbreiding van) de inzet van de combinatiefunctionaris.

Na het uitgevoerd onderzoek naar de toekomst van de zwembaden, heeft de raad besloten om in elk van de drie kernen een zwembad in stand te houden. De raad heeft (via een amendement) tevens besloten om onderzoek te doen naar twee alternatieven voor nieuwbouw van zwembad de Kragge in Zwartsluis.

Met de uitvoering van het Sport- en Beweegakkoord is een kwaliteitsimpuls gegeven aan het bewegingsonderwijs op basisscholen. Daarnaast zijn scholen en verenigingen met elkaar in contact gebracht om schoolsport op te zetten. Tijdens de gymles maakten kinderen op een laagdrempelige manier kennis met de sporten van diverse verenigingen. Er zijn verschillende programma's voor inwoners opgezet voor bewegen en leefstijl. In 2021 zijn we gestart met het programma BOOOST dat zich richt op een veilige sportomgeving. BOOOST ondersteunt de verenigingen bij het vrijwilligersbeleid en organisatievraagstukken.

In de verschillende kernen zijn in 2021 in samenspraak met de buurt diverse speelplekken gerealiseerd. Hiermee geven wij uitvoering aan de uitgangspunten van ons Buitenruimteplan, waarin wij de openbare ruimte inrichten met een gevarieerd aanbod voor bewegen, ontmoeten en spelen en sporten voor jong en oud.

Ook is een start gemaakt met de inrichting van de hondenroutes in de kernen. Ze zijn ingericht als een netwerk, waarbij er telkens op korte afstand voorzieningen aanwezig zijn.

Visie sociaal domein

Onze gemeente vindt het belangrijk om te investeren in preventie en gezondheidsbevordering. Eerder is hiervoor al de Preventienota Jeugd opgesteld. Besloten is deze uit te breiden naar de leeftijdsgroep 0 - 100. De raad is eind 2021 meegenomen in belangrijke thema's als positieve gezondheid en preventie (zoals Iedereen doet mee, elkaar ontmoeten, veilig voelen in je omgeving en een kansrijke ontwikkeling hebben). In november zijn (digitale) werksessies met maatschappelijke partners gehouden over preventie en gezondheid. Na de analyse van de uitkomsten en het bepalen van de prioritering, is het de bedoeling de Preventienota medio 2022 ter vaststelling aan de gemeenteraad aan te bieden.

Ouderen

De pilot huisbezoeken voor ouderen in de Genemuiden, uitgevoerd door de wijkverpleging van IJsselheem is in 2020 gestart en zou worden uitgebreid naar Hasselt en Zwartsluis op basis van een positieve evaluatie. Ook Icare zou in de volgende fase participeren. Naar verwachting vindt de herstart van het project in het eerste kwartaal van 2022 plaats. Onze gemeente heeft zich daarnaast aangesloten bij het programma "Eén tegen eenzaamheid" van het Ministerie van VWS. Vanuit dat programma hebben we in 2021 een digitale sociale kaart ontwikkeld: www.samenzwartewaterland.n l. Via het samenwerkingsverband Samen Zwartewaterland (zorg/welzijn/wonen)  is de werkgroep 'Dementievriendelijk Zwartewaterland' gestart. Met behulp van een rijkssubsidie van € 50.000 is een actieplan ontwikkeld voor o.a. de realisatie van een inloopcentrum.

Arbeidsparticipatie en beschut werk

Vanaf 2020 werken we aan de hand van een driesporenbeleid: directe bemiddeling, re-integratie en participatie. Hierdoor geven wij de begeleiding en bemiddeling van onze klanten meer gestructureerd en tijdgebonden vorm.

Ondanks de coronacrisis hebben we klanten kunnen bemiddelen naar betaald werk. De bereidheid van ons lokale bedrijfsleven om mensen (met een beperking) in dienst te nemen is groot.

In samenwerking met het speciaal- en praktijkonderwijs en werkgevers is zoveel mogelijk ingezet op uitstroom naar werk, waarin de jongere het beste tot z'n recht komt. De doelstelling om 70% van deze jongeren een arbeidsmatige plek in de samenleving te laten vervullen is hiermee bereikt.
We zijn aangesloten bij het project 'Iedereen doet mee' waarbij statushouders een duaal traject volgen dat wordt uitgevoerd door TIEM Zwolle (dit betreft de werkcomponent) en het Deltion College (voor de taalcomponent). Deze doelgroep beschikt over veel arbeidspotentieel.
De coronacrisis heeft in 2021 net als in 2020 effect gehad op de mogelijkheden van inwoners om deel te nemen aan sociale activeringstrajecten of het verrichten van onbetaald of vrijwilligerswerk. In bepaalde periodes zijn activiteiten stilgelegd of konden mensen vanwege gezondheidsredenen (tijdelijk) niet participeren.

Beschermd wonen

De uitvoering en financiering van de WMO-voorziening beschermd wonen wordt tot nu toe regionaal gecoördineerd en georganiseerd via de centrumgemeente Zwolle voor de gemeenten in de Regio IJssel-Vecht. Vanaf 2023 wordt elke gemeente zelf financieel en inhoudelijk verantwoordelijk voor deze WMO- voorziening. Om de overgang zorgvuldig en tijdig voor te bereiden hebben we in 2021 een lokale beleidsagenda opgesteld in samenwerking met de gemeente Staphorst met als titel: 'Van beschermd wonen naar beschermd thuis'. Beschermd wonen kent een breed speelveld van betrokken maatschappelijke organisaties, zoals de gemeenten in de regio IJsselland, de GGD IJsselland, de gespecialiseerde aanbieders van beschermd wonen, de woningbouwvereniging, huisartsen en praktijkondersteuners huisartsen (POH), maatschappelijk werk en het welzijnswerk. In samenwerking met diverse maatschappelijke organisaties hebben we die lokale aanpak voorbereid en daaruit zijn 5 thema's naar voren gekomen die in de aanloop naar 2023 worden uitgewerkt: voldoende en adequaat woonaanbod, ondersteuning op maat, ontwikkelen van de lokale toegang, vroegsignalering en aandacht voor elkaar. Met de lokale agenda willen we zoveel  mogelijk de kansen in de eigen omgeving benutten vanuit de ambitie: zelfstandig in de eigen buurt wonen met passende ondersteuning.

Statushouders

In 2021 zijn voorbereidingen getroffen voor de nieuwe Wet inburgering die op 1 januari 2022 in werking is getreden. In het nieuwe inburgeringsstelsel hebben gemeenten de regie over de uitvoering van de inburgering. In onze gemeente zijn onder andere een expertpool opgezet met inburgeraars die onder de 'oude wet' de inburgering hebben gevolgd. Zij fungeren als ervaringsdeskundigen die nieuwkomers kunnen ondersteunen en een voorbeeld voor hen kunnen zijn voor om integratie, participatie en werk. Daarnaast is er een regionale aanbesteding van de leerroutes gestart. Voor de korte termijn ontvangen centrumgemeenten van de arbeidsmarktregio's extra budget om er op regionaal niveau voor te zorgen dat het aanbod voor de onderwijsroute tot stand komt. Wij voldoen aan de provinciale taakstelling voor huisvesting in 2021.

Armoede en schulddienstverlening

Met de woningbouwcorporatie, nutsbedrijven en zorgverzekeraars werken we samen aan vroegsignalering om schulden, afsluitingen en huisuitzettingen zoveel mogelijk te voorkomen. Alle inwoners die zich aanmeldden voor schulddienstverlening zijn in 2021 binnen twee weken geholpen. In 2021 werden circa 170 kinderen bereikt met het kindpakket. In samenwerking met Welzijn Zwartewaterland, vrijwilligers en bedrijven is een 'Sociale Moestuin' in Hasselt gerealiseerd, die ook toegankelijk is voor inwoners met een beperking.
Het onderzoek naar een lokaal experiment met regelarme bijstand verschuiven wij naar 2022. Het beleidsplan voor armoede en schulden 2022 - 2026 is in voorbereiding. Het sociaal participatiefonds inzake sportieve en culturele activiteiten voor minima maakt integraal onderdeel uit van dit beleidsplan.

Zorg voor kinderen en jongeren
De gemeenteraad heeft ingestemd met de Regionale Visie Jeugdhulp IJsselland 2021 - 2025. Gemeenten zijn verplicht om op regionaal niveau samen te werken om de beschikbaarheid van specialistische jeugdzorg te verbeteren en hierop gezamenlijk een visie te hebben. In onze regio zetten we ons ervoor in dat alle kinderen een thuis hebben, bij voorkeur een gewone gezinssituatie. Indien nodig bieden we tijdelijk ondersteuning in de natuurlijke omgeving van het kind.

De ingangsdatum van het vastgestelde inkoopmodel voor de specialistische jeugdhulp in de regio IJsselland (RSJ) is verschoven van 1 januari 2022 naar 1 januari 2023. Reden hiervoor is dat de zorgaanbieders meer tijd nodig hebben om zich voor te bereiden op het nieuwe inkoopmodel, zowel financieel gezien als ook met het oog op gewenste transitie/transformatie, die daarvan onderdeel uitmaakt. Om de continuïteit van de hulpverlening te borgen worden de huidige overeenkomsten met de aanbieders verlengd tot deze nieuwe ingangsdatum.
Uit een uitgevoerde pilot naar de uitbreiding van de huidige zorgstructuur op scholen is naar voren gekomen dat het toevoegen van een schoolmaatschappelijk werker aan de zorgstructuur de meeste meerwaarde heeft voor de ontwikkeling van de jongere. Inmiddels is de schoolmaatschappelijk werker aan zes basisscholen toegevoegd. De overige basisscholen volgen nog.

Onderwijs

Samen met onze partners uit onderwijs, kinderopvang en jeugdhulp geven we invulling aan het Onderwijskansenbeleid, zoals verwoord in het uitvoeringsprogramma 2021/2022. Concreet zetten we daarbij in op de volgende thema’s:

1. Voorkomen van onderwijs- en ontwikkelingsachterstand bij jonge kinderen                                                     2. Verbinding onderwijs en jeugdhulp                                                                                                          3. Bevordering integratie van anderstalige kinderen en hun ouders                                                                   4. Stimuleren van de taalontwikkeling                                                                                                          5. Stimuleren van sociaal emotionele en motorische ontwikkeling van kinderen                                                  6. Ondersteuning bij opvoeden en opgroeien

Hiermee vergroten we de ontwikkelingskansen van alle kinderen in Zwartewaterland. Vanuit het project zijn drie werkgroepen actief met de thema's: voorliggend veld, zorgstructuur op school en kennisdeling/visie.

Informatie en advies sociaal domein

In alle bibliotheekvestigingen in Zwartewaterland kunnen inwoners terecht voor vragen over het sociaal domein en de dienstverlening van de rijksoverheid. Ook worden er ontmoetingsactiviteiten georganiseerd over thema's die actueel zijn in het sociaal domein. Deze ontwikkeling komt voort uit het nieuwe cultuurbeleid waarin de bibliotheek als het 'sociaal-culturele hart' wordt bestempeld.
In het eerste kwartaal van 2021 is de Digitale Sociale Kaart samenzwartewaterland.nl opgeleverd. Deze kaart verschaft informatie over onder andere lokale en regionale zorg- en welzijnsactiviteiten, cultuur, sport en bewegen. De organisaties in het samenwerkingsverband Samen Zwartewaterland zorgen er samen voor dat deze telkens wordt geactualiseerd.

Veiligheid

In 2021 hebben we veel aandacht besteed aan het faciliteren en adviseren van inwoners en ondernemers op het gebied van een goede inrichting en naleving van de coronamaatregelen.
Naast de controle op de naleving van de coronarichtlijnen is het uitvoeringsplan Toezicht & Handhaving met name gericht geweest op parkeer- en verkeerssituaties.

Samen met de politie en het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum Oost Nederland (RIEC ON) is het ondermijningsbeeld opgesteld. Hierin zijn de risico's binnen onze gemeente uitgewerkt. De oplevering van het bijbehorende plan van aanpak voor de uitvoering van de aanbevelingen is doorgeschoven naar 2022, vanwege de prioriteit die gegeven is aan de coronamaatregelen.

In het kader van het project 'Veilig Buitengebied' is samen met Meld Misdaad Anoniem via de social media een campagne gevoerd specifiek gericht op de inwoners van Zwartewaterland, Staphorst, Kampen en Steenwijkerland.

Omgevingswet

De landelijke invoeringsdatum van de Omgevingswet is opnieuw uitgesteld. De beoogde invoeringsdatum is verschoven van 1 juli 2022 naar 1 januari 2023. Dit biedt de deelnemende partijen meer zekerheid om goed te kunnen oefenen met het nieuwe digitale systeem en de nieuwe manier van werken.

Ons uitgangspunt is dat we op de invoeringsdatum voldoen aan de minimale eisen waaraan gemeenten volgens de VNG moeten voldoen. Deze zijn opgenomen in ons overkoepelende plan van aanpak waarmee we ons voorbereiden op de invoering van de wet.
Onze gemeente heeft de omgevingsvisie in september 2021 vastgesteld. Het betreft een dynamisch document, dat we aan de hand van de onderwerpen die opgenomen zijn in de uitvoeringsparagraaf actualiseren. Zo zullen de 'bouwsteen Wonen', de zoekgebieden voor zon- en windenergie en de te ontwikkelen 'visie op het buitengebied' worden toegevoegd.
Er is een plan van aanpak opgesteld voor de omzetting van bestemmingsplannen naar één integraal gebiedsdekkend omgevingsplan. Eerst vindt een beleidsneutrale omzetting plaats. Daarna wordt in de tweede fase gewerkt aan het definitieve omgevingsplan.
Rond de jaarwisseling heeft de raad de lijst met activiteiten vastgesteld, waarvoor advies van de gemeenteraad nodig is voor een buitenplanse omgevingsactiviteit onder de nieuwe wetgeving. Ook is de Verordening op de Gemeentelijke Adviescommissie Omgeving (erfgoed en welstand) vastgesteld en het bijbehorende benoemingsbesluit voor de leden van deze gemeentelijke adviescommissie. Verder heeft de raad ingestemd met het Delegatiebesluit (het voor een deel delegeren van de bevoegdheid van de raad om het omgevingsplan te wijzigen naar het college) en de Verordening nadeelcompensatie.

Bij de vergunningverlening werken we aan een proces dat het mogelijk maakt om binnen de gestelde termijn van 8 weken een vergunning te verlenen. Met dit proces oefenen we in de praktijk zodat we dit we op de datum van inwerkingtreding van de Omgevingswet kunnen gebruiken.

Ook hebben we in 2021 een start gemaakt met het inregelen van de volgende veranderingen: de komst van de Wet kwaliteitsborging bouw (Wkb), het bijwerken van het softwarepakket IJVI voor de vergunningverlening en het overgaan van het Omgevingsloket (OLO) naar het Digitaal stelsel Omgevingswet (DSO).

Ondernemen
Ondernemersdienstverlening

Bij het onderzoek MKB-vriendelijkste gemeente 2021 is onze gemeente op de derde plek van de Overijssels gemeenten geëindigd. Als het gaat om de Coronadienstverlening komen we zelfs als beste uit de bus in Nederland. Wij vinden het belangrijk goede contacten met onze ondernemers te onderhouden. We zijn gebaat bij een vitaal bedrijfsleven en een vitale middenstand. Het is nog onduidelijk hoe de middenstand uit de Coronacrisis is gekomen. We houden ook de komende periode de vinger aan de pols.

Programmeringsruimte voor bedrijven

De bestemmingsplannen voor Zevenhont Oost en Zuid hebben beide in 2021 als voorontwerp ter inzage gelegen. De gecombineerde plan-/projectmilieu-effectrapportage die aan beide plannen ten grondslag ligt, lag begin 2022 ter inzage. De planning is om beide bestemmingsplannen medio 2022 vast te stellen.
Ook is de visie op de landschappelijke inpassing van deze uitbreidingen in 2021 vastgesteld. Verder is het gronduitgifteprotocol voor Zevenhont Oost in gereedheid gebracht. Ook heeft de ontwikkelaar voor Zevenhont Midden zich gemeld, om dit gebied te gaan ontwikkelen. In principe heeft ons bestuur hierin een positieve grondhouding. Het voorkomt dat het middenstuk van het terrein braak blijft liggen en de ontwikkeling kan bijdragen aan een betere ontsluiting van Zevenhont.

Grondexploitatie Kranerweerd

In de grondexploitatie is voor 2021 uitgegaan van verkoop van de laatste 4 kavels met een totale oppervlakte van 8.895 m². Alle kavels zijn inmiddels verkocht. De akte van de laatst verkochte kavel wordt in 2022 gepasseerd. De grondexploitatie wordt afgesloten per 31 december 2022.

Agenda Regio Zwolle

In de Regio Zwolle nemen we naast de samenwerking op het gebied van economie deel aan de samenwerking van Menselijk Kapitaal (HCA). Investeren in mens en werk staat hierbij centraal. Daarnaast stond 2021 in het teken van de verstedelijkingsstrategie en een nieuwe investeringsagenda. In de verstedelijkingsstrategie wordt verkend hoeveel extra woningen in de Regio Zwolle op een verantwoorde wijze (vanuit o.a. landschap, klimaat, mobiliteit, leefbaarheid) gebouwd kunnen worden. De strategie wordt in samenwerking met het Rijk ontwikkeld. Het streven van de Regio is om, nadat het onderzoek is afgerond, met het Rijk te verkennen of er afspraken gemaakt kunnen worden over de gewenste ambities, de middelen die hiervoor benodigd zijn en hoeveel het Rijk hierin kan bijdragen. Zowel voor de verstedelijkingsstrategie als de samenwerking in de Regio Zwolle geldt hierbij dat de governance en de democratische legitimiteit een blijvende aandachtspunten zijn. Tijdige en volwaardige betrokkenheid van raden en staten zien we als randvoorwaardelijk voor een breed gedragen en uitvoerbare agenda.

Topwerklocatie

Samen met ondernemers werken we aan de thema's energietransitie, circulaire productieprocessen en profilering. In 2021 is het onderzoek naar het energieprofiel en de mogelijkheden van duurzame opwek afgerond. Gezien de omvangrijke opgave is een combinatie van maatregelen benodigd, waar windenergie deel van uitmaakt. De onderzoeksdoelen en uitgangspunten voor een onderzoek naar een circulaire productieketen zijn geformuleerd. Het onderdeel 'profilering' is al afgerond: er is een online platform gelanceerd om de naamsbekendheid van het tapijtcluster te vergroten, nieuws en vacatures te delen.

Duurzaam wonen

Er is op dit moment nog steeds sprake van een krappe woningmarkt. Bij de afspraken die in de regio West Overijssel zijn gemaakt, is het aantal woningen in onze gemeente voor de komende 10 jaar naar boven toe bijgesteld van 450 naar 750 woningen. Een groot gedeelte van deze woningen wordt gebouwd in de wijken Hasselt om de Weede en Tag-West in Genemuiden. Gelet op de druk op de woningmarkt in Genemuiden heeft de raad in maart 2021 een motie aangenomen om de Bouwproductie TAG-West te versnellen. In december is een motie aanvaard om versneld te bouwen in Hasselt om de Weede inclusief sociale woningbouw. Door de gemeenteraad is financiële ruimte vrijgemaakt om een woonaanjager aan te stellen.

Belangrijke thema's voor onze woningbouw krijgen een plaats in het Omgevingsprogramma Wonen dat in voorbereiding is. Onder andere valt hierbij te denken aan wonen en zorg, starters op de woningmarkt, vitale kernen, duurzaamheid en voldoende (huur)woningen.

De prestatieafspraken met de woningcorporatie Wetland Wonen zijn vernieuwd voor de periode 2022 - 2024. Uit het uitgevoerde woonbehoefteonderzoek blijkt dat er tot 2030 behoefte is aan de toevoeging van circa 150 sociale huurwoningen. Voor 1 juli 2022 maken wij met Wetland Wonen afspraken over de omvang en fasering van de nieuwbouw van sociale huurwoningen per kern tot 2030.

Hasselt om de Weede

In het nieuwbouwproject Hasselt om de Weede zijn Fase 1A en 1B Zuid grotendeels gerealiseerd. De 12 grondgebonden woningen aan de Dedemsvaartlocatie zijn allen verkocht of verkocht onder voorbehoud. Medio 2021 is voor de locatie de Weede Hoven de verkoop gestart van 12 rijwoningen, 2 twee-onder-een kap woningen en 2 vrijstaande woningen. Fase 1B Midden en Noord gaan in 2022 in ontwikkeling. In 2021 zijn het stedenbouwkundig plan en het beeldkwaliteitsplan vastgesteld. In het eerste kwartaal van 2022 gaat het bestemmingsplan in procedure. Naar verwachting kunnen in de tweede helft van 2022 de eerste woningen gebouwd worden. Hasselt om de Weede Fase 1B voorziet in ongeveer 200 woningen in verschillende woningtypen en doelgroepen.

TAG West

In Tag West worden de laatste woningen in de eerste fase ontwikkeld. Het gaat hierbij om de bouw van 17 appartementen, de oplevering van de Terpkamer (13 woningen) en de realisatie van een reguliere woonstraat (26 woningen). Tevens zijn we bezig met de oplevering van de verschillende wegen.
Op basis van de actuele woonbehoefte in Genemuiden is het bestemmingsplan voor de tweede fase van Tag West voorbereid. Het betreft hier circa 240 woningen. Het besluitvormingsproces tot de definitieve vaststelling van het bestemmingsplan tweede fase Tag West start begin 2022. Daarna kan begonnen worden met het bouwrijp maken van het gebied.

Agnietenterrein

Alle particuliere woningen zijn gerealiseerd. Van de woningen die door de projectontwikkelaar worden ontwikkeld, zijn de twee-onder-een kap woningen en de rijwoningen gereed. De appartementen worden in 2022 opgeleverd. Aansluitend maken wij het plangebied woonrijp.

Knarrenhof

Na de vaststelling van het bestemmingsplan Knarrenhof Hasselt in 2020, zijn de gebouwen gesloopt. Het terrein van de Knarrenhof is in 2021 bouwrijp gemaakt en verkocht aan de stichting Knarrenhof. De aannemer is vervolgens gestart met de bouw van 16 levensloopbestendige woningen. Aansluitend wordt de openbare ruimte ingericht.

Locatie de Trekschuit

Er zijn 5 ontwikkelaars geselecteerd om een bieding te doen op de locatie van de voormalige basisschool deTrekschuit. Naast de verplichting van de bouw van 16 sociale huurappartementen voor begeleid wonen, mogen hier woningen/appartementen worden gerealiseerd.

Hasselt Overwaters

Het plan Hasselt Overwaters voorziet in kleinschalige woningbouwontwikkeling. Het gaat om 17 vrijstaande woningen. Op basis van de gevoerde gesprekken met bewoners uit het gebied en enkele stakeholders is de planopzet in 2021 reeds aangepast. Verder zal onze gemeente in overleg treden met AM Wonen om na te gaan of deze organisatie geheel of gedeeltelijk af wil zien van de grondposities op deze plek. De uitkomst van deze besprekingen zullen wij samen met de tegen het voorontwerp ingebrachte zienswijzen betrekken bij het op te stellen ontwerp bestemmingsplan voor de Driehoek/Overwaters.

Jachthaven de Molenwaard

Voor Jachthaven de Molenwaard is een Nota van Uitgangspunten opgesteld. Het gaat om een conserverend bestemmingsplan waarbij de recreatieve functie behouden blijft maar bestaande individuele rechten worden gehandhaafd.

Herontwikkeling locatie Bodewes

Voor de herontwikkeling van de voormalige scheepswerf locatie Bodewes heeft de Herontwikkelingsmaatschappij Overijssel in het verleden een plan ontwikkeld. Het richt zich op de verandering van een industriële functie naar een recreatieve functie en de realisatie van een nieuwe weg parallel aan de N331. Nader onderzoek naar stikstof was noodzakelijk. Dit onderzoek is uitgevoerd (april 2021). Gebleken is dat het plan uitvoerbaar is. Het bestemmingsplan, waar de parallelweg onderdeel van uitmaakt, is in december 2021 vastgesteld door de raad. De parallelweg draagt bij aan een goede verkeersafwikkeling in het centrum van Hasselt.

Startersleningen

Met het verstrekken van startersleningen worden koopwoningen beter bereikbaar voor starters en stimuleren wij de doorstroming op de woningmarkt. In 2021 zijn 13 nieuwe startersleningen toegekend.

Arbeidsmigranten

Onze gemeente wil meer grip houden op de huisvesting van arbeidsmigranten. Dit om de druk op de woningmarkt en eventuele overbewoning en/of overlast te voorkomen. In 2021 is hiertoe het Paraplubestemmingsplan Wonen vastgesteld. Hiermee is er een actueel planologisch kader voor de huisvesting van deze doelgroep in de gehele gemeente. De bewoning van een woning door meer dan één niet duurzame gemeenschappelijke huishouding is niet toegestaan. De toetsingscriteria voor initiatieven voor het huisvesten van arbeidsmigranten zijn opgenomen in dit paraplubestemmingsplan. Om invulling te geven aan deze toetsingscriteria zijn door ons college vervolgens beleidsregels vastgesteld, en is gestart met de uitvoering. De volgende fase voor registratie en handhaving is in voorbereiding. In het op te stellen verkeersplan wordt het advies van de klankbordgroep over parkeren meegenomen.

Water en klimaatadaptatie

De uitvoeringsagenda klimaatadaptatie is in de eerste helft van 2021 vastgesteld. Hierin zijn maatregelen opgenomen om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen. Deze maatregelen zijn ook doorvertaald naar het nieuwe gemeentelijk rioleringsplan (GRP) 2022 -2026 waarmee de raad in de tweede helft van het jaar heeft ingestemd. Om de openbare ruimte klimaatbestendig in te richten worden rioolstelsels zoveel mogelijk ingericht met een aparte leiding voor het regenwater en het vuile water. Bij een aantal projecten gaat het om een integrale aanpak met wegenonderhoud en verkeersveiligheid. Onder andere gaat het om de projecten:

• de Kalverstraat en de Rosmolenstraat in Hasselt. Het gaat hier om de aanpassing van de riolering en het wegprofiel om wateroverlast te verhelpen. De werkzaamheden aan de Kalverstraat zijn gereed en de afronding van de Rosmolenstraat vindt begin 2022 plaats.
• de Jan van Arkelstraat in Genemuiden. Deze werkzaamheden zijn begonnen. De onderhoudsopgave aan het riool wordt gecombineerd met het veilig, vriendelijk en toegankelijk inrichten van de weg voor jong en oud. De 'relining' van de riolering in de Achterweg/Langestraat loopt door in 2022.

Openbare ruimte en verkeersveiligheid

Belangrijke maatregelen die wij treffen in de openbare ruimte zijn opgenomen in het uitvoeringsprogramma werken en het overzicht met projecten die wij (gaan) uitvoeren voor het verbeteren van de verkeersveiligheid. Dit uitvoeringsprogramma is aan het begin van 2021 aangeboden aan de gemeenteraad. Hieronder benoemen we per kern een aantal belangrijke wapenfeiten:

Hasselt

In 2021 is de aanleg van de kruising Grote Weede te Hasselt afgerond. De rijbaan Justitiebastion is vervangen. Aan de Vaartweg te Hasselt heeft groot onderhoud plaatsgevonden in combinatie met verkeerskundige aanpassingen. Daarbij is de fietsoversteek bij het Erfgenamenwegje verbeterd en de rotonde bij Hasselt om de Weede definitief ingericht.
Ook een groot aantal kruispunten in de Burgemeester Malcorpslaan en de Sikkel is in 2021 verkeersveiliger gemaakt.

Genemuiden

De werkzaamheden om de Stuivenbergstraat verkeersveiliger in te richten zijn afgerond. De drukke kruispunten in het gebied tussen de Majoor Generaal Simondsstraat en de Dorus Rijkerstraat zijn veiliger gemaakt voor fietsers en voetgangers. Tevens heeft groot onderhoud plaatsgevonden aan de Schoolstraat en de Burgemeester Ten Veldestraat.

Naar aanleiding van raadsvragen is de uitvoering van de Zwolsesteeg te Genemuiden in eerste instantie opgeschort. Er is onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden voor een geheel vrijliggend fietspad en de kosten die hiermee zijn gemoeid. Op basis van het uitgevoerde onderzoek is vervolgens begin 2022 de motie aangenomen om voor een veilige variant te kiezen. Daarbij is sprake van een vrijliggend fietspad met fietsbrug, aansluitend op het bestaande fietspad.

Zwartsluis

Het wegenonderhoud aan De Veenen en Groot Lageland is uitgevoerd. Tussen Hasselt en Zwartsluis is een fietspad langs de N331 aangelegd.

Naast de projecten waar we zelf verantwoordelijk voor zijn, is veel tijd besteed aan het afstemmen met inwoners en de provincie over de verkeersveiligheid van tracés die door de provincie worden aangepakt. Dit geldt met name voor het verkeersveilig maken van de oversteken van de provinciale weg door Zwartsluis, de in- en uitrit Breman te Hasselt en de voorbereiding van het onderhoud aan de Stenen Dijk.

De voor 2021 geplande acties voor de verkeersveiligheid van de schoolomgevingen zijn uitgevoerd. Het gaat hier om De Vogelaar, Kindcentrum Johannes Bogerman en Kindcentrum Ichtus.

Actualisatie beheerplannen

Het beheerplan wegen is in 2021 vernieuwd met een looptijd tot 2026. Het nieuwe beheerplan houdt rekening met de toename in areaal. De asfaltverharding van voet- en fietspaden vragen extra aandacht. Wij investeren daarom in het omvormen van asfaltpaden in betonpaden en het omvormen van woonstraten naar elementverharding. De benodigde investeringen zijn opgenomen in de vervangingsinvesteringen van dit nieuwe beheersplan.
Daarnaast is in 2021 het nieuwe beheerplan openbare verlichting vastgesteld met de vervangingsopgave voor masten en armaturen. Zoals gemeld is ook het (klimaatadaptieve) Gemeentelijke rioleringsplan gereedgekomen.

Energietransitie

In de zomer van 2021 is het bod van de Regio West Overijssel op het gebied van grootschalige opwek van duurzame energie op land gereedgekomen (RES 1.0) en ingediend bij Nationaal Programma Regionale Energiestrategieën (NPRES). De door onze gemeente al eerder (in 2019) vastgestelde ambitie met ruimte voor zon en wind (105 MWh) is ingebracht in het regionale bod. Op lokaal en subregionaal niveau wordt de ruimtelijke potentie in de regio verder uitgewerkt op basis van de ontwerpprincipes.

Voor een aantal kansrijke zoekgebieden heeft onze gemeente in 2021 een participatietraject georganiseerd met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties. De uitkomsten van het participatietraject vormen de basis voor het in 2022 vast te stellen beleid rondom lokaal eigendom, de landschappelijke inpassing van de grootschalige opwek van energie en voor het vaststellen van de zoekgebieden.

Als het gaat om het lokaal eigendom heeft de raad via een in maart 2021 aangenomen motie het college opgedragen samen met de inwoners en grondeigenaren van de zoekgebieden te onderzoeken of het mogelijk is om het gebied zelf te ontwikkelen zodat lokaal eigenaarschap ontstaat dat hoger is dan 75%. In het op te stellen duurzaamheidsbeleid wordt vastgelegd dat onze gemeente uitgaat van minimaal 50% lokaal eigendom en streeft naar minimaal 75%- 100% lokaal eigendom bij projecten voor grootschalige opwek van duurzame energie op land of water.

Ook de Transitievisie Warmte is in gereedheid gebracht. Hiermee stelt de gemeente vast op welke manier de woningen in de gemeente van het aardgas af kunnen. Hiervoor is een analyse gedaan naar beschikbare alternatieve warmtebronnen, een inventarisatie van de bestaande woningvoorraad en is gezocht naar logische momenten waarop een wijk aardgasvrij kan zijn. De conclusies van de visie zijn een voorkeurstechniek per wijk en een eerste aanzet voor een tijdpad, dat het vertrekpunt vormt voor de wijkuitvoeringsplannen. Ook is aangegeven welke wijkuitvoeringsplannen als eerste worden opgesteld. De wijk de Barsbeek te Zwartsluis beschikt reeds over een wijkuitvoeringsplan.

Via een in de raad aangenomen amendement is tevens bepaald dat het college een visie opstelt hoe huurwoningen gaan voldoen aan de doelstellingen zoals gesteld in de Transitievisie Warmte, waarbij isoleren als 'geen-spijt-maatregel' hoge prioriteit krijgt.

Vitaal platteland en gebiedsgerichte aanpak Noordwest-Overijssel

Eind 2020 is onder regie van de Provincie Overijssel de Gebiedsgerichte Aanpak Noordwest Overijssel van start gegaan. Binnen dit gebiedsproces worden zowel de regionale veenweidestrategie als de gebiedsgerichte aanpak van stikstof nader uitgewerkt. Begin 2021 hebben wij samen met de andere overheden de 'Uitgangspunten voor de Gebiedsgerichte aanpak Noordwest Overijssel' vastgesteld. De raad is aan het begin van het jaar schriftelijk en aan het eind van het jaar via een informatiebijeenkomst meegenomen in de aanpak, het doel en de voortgang in het gebiedsproces en het startdocument Noordwest Overijssel.

Een aantal agrariërs in onze gemeente hebben wij in 2021 gefaciliteerd bij verblijf-recreatieve bedrijfsontwikkelingen.

Het afgelopen jaar en aan het begin van het jaar 2022 hebben zich een aantal gebeurtenissen voorgedaan die ook in het komende jaar (jaren) invloed zal hebben. Twee belangrijke gebeurtenissen willen we hierna de aandacht geven.

Stijgende energieprijzen

In 2021 is de stijging van de energieprijzen ingezet en deze is in 2022 doorgezet. Door deze stijgende energieprijzen wordt niet alleen de door ons benodigde energie duurder, maar ook de producten die wij afnemen, aangezien de energieprijzen daarin doorberekend worden. Daarnaast is zeker voor de lage inkomens de stijgende energieprijs een aanslag op het leefbudget. In 2022 zal samen met het Rijk gekeken worden welke mogelijkheden voor compensatie hiervoor zijn.

Oorlog in Oekraïne

Eén van de oorzaken van de grotere stijging van de energielasten is de oorlog in Oekraïne. Een ander gevolg van deze oorlog is de stroom Oekraïners die een veilige toevlucht zoeken, ook in ons land. Deze crisis zal in 2022 een behoorlijke impact hebben op onze gemeenschap, maar ook op de financiën van de gemeente. Het Rijk heeft aangegeven dat de kosten gecompenseerd worden, maar nog onduidelijk is wat, op welke wijze en hoeveel. Naast tijdelijke opvang gaan deze vluchtelingen ook gebruik maken van onderwijs en wellicht de andere sociale voorzieningen in onze gemeente. Welke impact dat gaat hebben is op dit moment nog erg onzeker.